شناخت ویتامین
برای اینکه بتوانیم به شناختی درست از ویتامین های محلول در چربی بپردازیم نخست باید به تعریفی درست از ویتامین بپردازیم.
ویتامینها ترکیبات آلی می باشند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و تندرستی ضروری هستند. تغذیهٔ ناقص و رژیم غذایی نامناسب، سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین در بدن شده و به بیماریهای مختلف مانند بری بری و پلاگر را ایجاد می کند.
اهمیت ویتامین در بدن
نیاز روزانه ما به ویتامین بسیار حایز اهمیت است به گونه ای که بدن برای انجام وظایف خود نیازمند جذب ویتامین است. ویتامینها سبب تسهیل سوخت و ساز بدن شده و رشد و نمو و ترمیم یاختههای بدن را فراهم میکنند. برخی از ویتامینها سبب جذب مواد غذایی در روده و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل میکنند. عمل آنها بر روی بافتهای پوششی (اپی تلیال) و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز عارضه در بدن جلوگیری می کنند.
بدون حضور آنها در غذا، سلامتی و تعادل اعضای بدن به هم میریزد و در اعمال حیاتی اختلالاتی نیز ایجاد می گردد که عوارض ناشی از آن موجب مرگ خواهد شد.
بیشتر ویتامینها از منابع اصلی طبیعی استخراج میشوند. ویتامینها به میزان متفاوت در انواع مواد غذایی موجود است؛ میوه ها و سبزیجات و همچنین پروتئینها و چربیهای حیوانی و گیاهی محل استقرار ویتامینها هستند.
ویتامین های محلول در چربی و محلول ئر آب
ویتامینها را به دو دستهٔ اصلی ویتامینهای محلول در چربی و ویتامینهای محلول در آب تقسیم میشوند. به طور مثال ویتامین E، ویتامین K، ویتامین D و ویتامین A از جمله ویتامینهای محلول در چربی و ویتامین C و ویتامینهای گروه B از جمله ویتامینهای محلول در آب می باشند.
ْآشنایی با ویتامین های محلول در چربی
ویتامینهای محلول در چربی به ویتامین های گفته میشود که در کبد ذخیره شده و بدن کمتر با کمبود آن مواجه می شود از راه ادرار دفع نمیشوند. این ویتامینها در بدن و به ویژه در کبد ذخیره میشوند، به همین دلیل اختلالات حاصل از کمبود ویتامینهای محلول در چربی، دیرتر ظاهر میشوند.
این نوع ویتامین نیاز نیست که حتما بهصورت روزانه در برنامه غذایی استفاده شود، این ویتامینها دارای ترکیبات پیشساز هستند (این ترکیبات در خارج از بدن فعالیتی ندارند ولی بهمحض ورود به بدن، تبدیل به ترکیب فعال ویتامین میشوند و اعمال خود را انجام میدهند.)مثلا بتاکاروتن پیشساز «ویتامین آ» است. خرید روغن
خصوصیات ویتامینهای محلول در آب
این ویتامینها محلول در آب هستند و به راحتی از طریق ادرار در صورت مصرف زیاد دفع می شوند. اگر فردی بیشتر از حد مورد نیاز از این ویتامینها در طول روز مصرف کند، معمولا مقدار اضافی از بدن دفع میشود و در بدن به مقدار زیاد ذخیره نمیشود. اما در صورتی که بهمقدار مورد نیاز از این ویتامینها استفاده نشود، بهسرعت علائم کمبود آنها در بدن ظاهر شده و عوارضی را ایجاد می کند. باید هر روز در رژیم غذایی از این ویتامینها استفاده کرد. این ویتامینها معمولا شکل غیرفعال ندارند. از کربن، هیدروژن، اکسیژن و نیتروژن تشکیل شدهاند و در برخی موارد دارای کبالت و گوگرد تشکیل شده اند.
این ویتامینها فقط دارای کربن، هیدروژن و اکسیژن هستند. این ویتامینها فقط برای موجودات پیچیده مورد نیاز هستند.
اگر به مقدار ۶ تا ۱۰ برابر مقدار توصیهشده مصرف شوند، علائم مسمومیت با این ویتامینها در فرد دیده میشود.ویتامینهای محلول در چربی عبارتند از: ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E، ویتامین K. در مقالات بعدی به بیان اعمال هریک از ویتامینها در بدن و بیماریهایی که در اثر کمبود آنها ایجاد میشود، میپردازیم.
چند گونه ویتامین وجود دارد. ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامینهای A، D،E و K هستند که به صورت جزی به بررسی آن میپردازیم:
1- ویتامین A
ویتامین A در انجام وظایف متعددی شرکت دارد و به بدن کمک زیادی می نماید. تأثیر مفید و مثبت این ویتامین روی قوهی بینایی، پوست و مخاطها معروف است. علاوه بر اینها باید بدانید که ویتامین A روی سیستم ایمنی و همچنین در تکثیر و رشد سلولهای بدن نیز نقش زیادی دارد.
اگر به دنبال تأمین ویتامین A بدنتان هستید حتماً از مصرف روغن جگر ماهی، جگر گاو و گوساله غافل نشوید. البته توجه داشته باشید که برای جذب بیشترین میزان این ویتامین باید این مواد غذایی را تازه به تازه مصرف کنید و آنها را از هوا و نور دور نگه دارید به خاطر اینکه ویتامین خود را از دست میدهند.
2- ویتامین D
برای این که روده ها بتوانند به خوبی کلسیم جذب کنند نیاز زیادی به ویتامین D دارند. علاوه بر این ویتامین D نقش زیادی در سلامت استخوانها ایفا میکند.
این ویتامین نیز در روغن ماهی، ماهیهای روغنی مانند ماهی تن، ساردین، ماهی ماکرو و غیره، شیر، کره و کله پاچه وجود دارد. توجه داشته باشید که منبع اصلی ویتامین D نور خورشید میباشد. بهتر است هر روز چند دقیقه زیر نور آفتاب قدم بزنید تا به میزان کافی از این ویتامین جذب بدنتان شود.
3- ویتامین E
ویتامین E قدرت باروری را بالا میبرد به خاطر این که روی غدد جنسی تأثیر میگذارد. اگر میخواهید پیری را از سلولهایتان دور کنید باید سراغ این ویتامین بروید. به خاطر این که این ویتامین با فرایند اکسایش و تأثیر منفی رادیکالهای آزاد که باعث بروز سرطانها میشود مقابله میکند. در نهایت باید بدانید که ویتامین E از هدر رفتن اسیدهای چرب اشباع نشده به ویژه امگا 3 و امگا 6 ها جلوگیری میکند. حتماً میدانید که این چربیها برای سالم ماندن قلب و عروق مفیدند.
برای جذب ویتامین E به سراغ سبزیجات برگ سبز، غلات، روغن جوانهی گندم، گوشت قرمز، جگر، شیر و تخم مرغ بروید.
4- ویتامین K
ویتامیناز جمله ویتامین های محلول در چربی است که به میزان کمی در کبد ذخیره میشود و در انعقاد خون و تثبیت کلسیم داخل استخوانها نقش دارد. فروشگاه پخش رومیانی